Zwarte Cross en ontoelaatbaar gedrag

De Zwarte Cross is een festival voor iedereen. Het is een feest voor jong en oud, een festival waar vrijheid en gastvrijheid hoog in het vaandel staan en waar iedereen zich veilig en welkom moet voelen. We vinden het iedere editie weer geweldig om de saamhorigheid te zien: hoe men elkaar helpt, een biertje aanbiedt – zelfs aan vreemden! – en zich als voortreffelijke gasten in de Achterhoek gedraagt.

Vrijwel alle bezoekers zijn een verlengstuk van onze gastvrijheid en dat waarderen we zeer. Er zijn echter ook bezoekers die zich niet goed gedragen. Ook al is dit gelukkig een hele kleine minderheid, we willen hier met de Feestfabriek iets aan doen. Hier lees je hoe de Feestfabriek Alles Komt Goed B.V., de organisatie van de Zwarte Cross, in het verweer komt tegen ontoelaatbaar gedrag op haar grootste festival.

Wat niet thuishoort op de Zwarte Cross

Er zijn bezoekers die gedrag vertonen dat niet bij de Zwarte Cross past. Het vindt overal plaats in Nederland, maar ook op de Zwarte Cross. Vandalisme, seksueel (grens)overschrijdend gedrag, racisme, homofobie en vrouwonvriendelijkheid hoort niet thuis op ons unieke feest. We proberen hier al vanaf het eerste jaar in 1997 tegen te ageren, maar het blijft voorkomen. Het is nog steeds niet gelukt om volledig van dit ontoelaatbare gedrag af te komen. Daarom hebben we hier een werkgroep voor in het leven geroepen bestaande uit Feestfabriek-collega’s van allerlei afdelingen.

Feestfabriek distantieert zich van ontoelaatbaar gedrag

Iedere Zwarte Cross-bezoeker moet weten dat wij als festivalorganisatie ons expliciet distantiëren van alle vormen van ontoelaatbaar gedrag. Specifiek gaat het om bezoekers die de boel afbreken, wildplassen, biergooien of andere bezoekers racistisch bejegenen, betasten, discrimineren, of gebruik maken van fysiek of verbaal geweld. Er kan en mag veel op ons festival, maar dit gedrag hoort niet thuis op ons gemoedelijke en open minded feest. Er zijn een paar raddraaiers die denken dat dit kan op de Zwarte Cross en sommigen denken zelfs dat dit er juist bij hoort. Nou, niet dus. De bezoekers die dit doen, horen niet thuis op de Zwarte Cross. Punt. Deze groep werpt een nare smet op de Zwarte Cross en geeft ook een verkeerd beeld van de Zwarte Cross en de Achterhoek. Niemand kan lekker feestvieren als aan het fundament van respect gezaagd wordt, door wie dan ook. Zeker als de discriminatie zich herhaalt doet dit pijn. We beseffen ons dat discriminatie en racisme zeer kwetsend en bovendien strafbaar is. Wij denken dat niet iedereen zich realiseert hoe kwetsend ontoelaatbaar gedrag, zoals discriminatie, kan zijn. We kunnen hierin verandering aanbrengen en dat gaan we doen.

2023: ‘Doe alsof je thuis bent!’, meer weide-coördinatoren & verbeterde zorg

De bewustwordingscampagne onder de slogan: ‘Doe Alsof Je Thuis Bent!’ brengt ontoelaatbaar gedrag op de Zwarte Cross onder de aandacht. Vanuit alle online en offline mediakanalen van het festival worden bezoekers geprikkeld na te denken over hun eigen gedrag op de Zwarte Cross. Wanneer bezoekers in aanraking komen met ontoelaatbaar gedrag kunnen zij sinds 2022 specifiek terecht op twee meldpunten: bij de Infostand op het festival en in het Gemeentehuis op de camping. Het personeel werkzaam in de meldpunten en medewerkers op locatie zijn afgelopen jaar getraind in het voeren van gesprekken met slachtoffers. Zij weten nu beter wat de do’s en dont’s zijn in zo’n gevoelig gesprek. Binnen de festivalorganisatie zijn er sinds dit jaar bovendien contactpersonen aangesteld die direct worden ingeschakeld bij een melding. Vanaf 2023 staat tevens een nieuw en bijzonder ervaren team beveiligers klaar. Dit team is extra aangesteld als toevoeging op de beveiliging van het hele festival. Dit team kan ondersteunen indien nodig. Dat maakt dat de beveiligers op het veld snel kunnen worden bijgestaan.

In 2022 werd een weide coördinator aangesteld op The Noaberhood, eigenlijk een soort gastheer. Hij was een aanspreekpunt voor gasten, constateerde bijvoorbeeld volle afvalbakken of vuil sanitair, hij hield een oog op de drukte en kon snel ontoelaatbaar gedrag signaleren. Dit experiment bleek heel goed te werken. In 2023 wordt deze functie doorgezet en Het Stadsplein, de Dansvloer en de Megatent krijgen ieder een eigen weide coördinator.

In aanloop naar het festival zijn gesprekken gevoerd met de officier van justitie. Daarin maakten wij afspraken over onze werkwijze bij grove overtredingen en wij weten nu welke vereisten hiervoor gelden. Dit is belangrijk omdat, mochten wij een overtreder aan de politie overdragen, de politie er dan daadwerkelijk een ‘ronde zaak’ van kan maken.

In de werkinstructies naar onze 10.000+ werknemers achter de schermen delen wij informatie over wat te doen bij ontoelaatbaar gedrag: als je het ziet of als het je overkomt. Hierin verwijzen we naar het meldpunt backstage voor werknemers en de twee hierboven genoemde meldpunten.

2022: ‘Hufters, blijf thuis!’, meldpunten met vertrouwenspersonen & gericht sfeerbeheren

Daags voor de Zwarte Cross 2022 lanceerden wij de campagne ‘Hufters, blijf thuis!’ voorafgaand aan het festivalweekend (lees hier het persbericht en bekijk de video). Hierin zetten we op verschillende ludieke en serieuze manieren uiteen welk gedrag wel en niet bij de Zwarte Cross hoort. Tevens deden we een beroep op de goed gedragende meerderheid: spreek elkaar aan, zeg er wat van. We lanceerden tevens geactualiseerde huisregels (lees ze hier) bij het festivalthema ‘Welkom Thuus’! Door onze boodschap voorafgaand aan het festival te communiceren, creëerden we meer bewustwording en meer positieve, sociale controle tijdens het festivalweekend.

Daarnaast zijn er sinds 2022 twee ‘ontoelaatbaar gedrag meldpunten’ op het festivalterrein. Hiervoor zijn vertrouwenspersonen aangesteld, zodat bezoekers en medewerkers beter terecht kunnen met meldingen. We communiceren dit via onze (digitale) mediakanalen, o.a. pushberichten in de Zwarte Cross-app, in de campingkrant en via LED-schermen. Bezoekers kunnen zich melden op twee locaties. De Infostand (openingstijden festivalterrein) en voor campinggasten het Gemeentehuis (24 uur geopend). Wij vragen om álle meldingen door te spelen via deze lijnen, ook als deze elders zijn afgehandeld.

Er zijn bepaalde festivalweides waarvan we het idee kregen dat daar vaker vervelende incidenten plaatsvinden. De afgelopen jaren vroegen die telkens om extra aandacht. Sinds 2022 komen op een aantal locaties ervaren sfeerbeheerders in actie met een nieuwe functie in de vorm van een weide-coördinator. Dit is een duidelijk herkenbare sfeerbewaker op het festivalterrein, in een vergelijkbare rol zoals we die kennen van de campingburgemeesters op de Zwarte Cross camping. We werken zo toe naar proactief signaleren en vervolgens aanspreken op ontoelaatbaar gedrag. Sinds 2022 is ontoelaatbaar gedrag een speerpunt binnen de organisatie, met een werkgroep die vaak samenkomt. Tijdens de kaartverkoop voor Zwarte Cross 2023 (in het najaar van 2022) was in de digitale wachtrij de boodschap ‘hufters, keer om’ te lezen.

De lange termijn

Na iedere editie neemt onze werkgroep de verbeterpunten mee in het verder opstellen van de visie en het beleid. We werken aan een langetermijnbeleid met concrete actiepunten aangaande veiligheid, meldpunten, communicatie, sanctiebeleid, overleg met autoriteiten en andere betrokken partijen. Door dit beleid te formaliseren kunnen we de resultaten steeds beter meetbaar maken. In draaiboeken voor medewerkers nemen we op wat je moet doen en bij wie je terecht kan wanneer je te maken krijgt met ontoelaatbaar gedrag.

We hebben de ambitie om een Zwarte Cross te mogen organiseren waar iedereen zich veilig voelt, ongeacht afkomst, seksuele voorkeur of geslacht. Mensen verwachten op de Zwarte Cross geen geweld, vandalisme of onverdraagzaamheid. Iedereen is welkom en iedereen verdient respect. We gaan onze waarden dus nog duidelijker communiceren, zodat iedereen kan zien wat wel en niet bij de Zwarte Cross hoort.

Bedankt voor het lezen, bedankt voor jullie begrip, medewerking en een groot applaus voor de grote meerderheid die er gewoon iedere editie een prachtig feest van maakt!